استفاده از كلر و مشتقات آن بيش از ساير مواد مشابه در روند گندزدايي آب استخرها مورد استفاده قرار مي گيرد. اين مواد عبارت است از گاز كلرين، هيپوكلريت سديم، هيپوكلريت كلسيم يا قرص هاي تري كلروسيانوريك سديم. مقدار كلرین توصيه شده برابر ۲۸ كيلوگرم در هفته است اما اين مقدار مي تواند بر حسب شمار شناگران و هزينه پيش بيني شده تغيير نمايد. مقدار ذكر شده براي استخرهاي سرپوشيده است، براي استخرهاي روباز، به علت متلاشي شدن كلرين به وسيله نور آفتاب، ۵ تا ۱۰ بار بيشتر كلرين لازم است. اما اگر كلر و ايزو سيانورات به كار برده شود، اثر نور خورشيد بر آن كمتر است و مقدار كلرين به كار برده شده كمتر خواهد بود.

ثابت شده است كه كلر مطلوبترين ماده ضدعفوني كننده آب استخر است. اين ماده كيفيتي دارد كه براي ضد عفوني ايده آل است. كلر به باكتريهاي موجود در آب استخر حمله نموده آنها را نابود مي كند و قادر است باقيمانده معلق لازم جهت مقابله با آلودگيهاي فردي شناگران را داخل استخر ايجاد نمايد.(ميزان اين باقيمانده بايد بين ۳/۰ تا ppm 5/0 بوده و از اين حدود تجاوز نكند. افزايش بيش از حد باقيمانده معلق كلر موجب افزوني خاصيت اسيدي آب گرديده، PH آن را پايين مي آورد و باعث تحريك اعضاء مخاطي بدن مي شود، مگر اين كه PH آب كنترل گردد.)

 

مقدار كلر مورد نياز براي ابقاء باقيمانده معلق مطلوب در داخل استخر، بستگي به مقدار كلر لازم براي ضد عفوني كردن آب جبراني و آب و موقعيت استخر دارد(استخر سرپوشيده يا روباز).

در زمان پيك بار استحمامي در استخر، مقدار مصرف كلر بيش از بار استحمامي متوسط است. چرا كه، ميزان باكتريها و مواد ارگانيك ورودي به آب، بيشتر است. چنانچه استخر در فضاي باز باشد، تجربه نشان داده است كه تابش نيرومند انوار خورشيد موجب هدر رفتن سريع كلر باقيمانده شده و استفاده از يك دستگاه كلرزني با ظرفبت بزرگتر را ايجاب مي نمايد. دستگاه هاي كلرزني عموماً بايد در استخرهاي سرپوشيده براي دراژ حداكثر ppm 2 و در استخرهاي روباز براي دزاژ حداكثرppm 4 ظرفيت داشته باشند. كلرزني معمولاً با استفاده از كلرين هاي گازي يا هيپوكلريت ها صورت مي گيرد. گرچه استعمال مستقيم گاز يا هيپوكلريت، ضد عفوني مورد لزوم را انجام مي دهد، اما روش مرجع اين است كه ابتدا كلر را در مقداري آب حل نموده وسپس محلول غليظ را به جريان اب استخر، از طربق وروديها فراهم مي آورد. لوله اي كه براي انتقال محلول كلر مورد استفاده قرار مي گيرد مي توانديك شلنگ لاستيكي كه بخوبي تقويت شده و يا لوله اي از جنس پلي وينيل كلرايد باشد. به لحاظ اينكه كلر بعنوان يك ماده ضدعفوني كننده امتحان خود را پس داده و مورد قبول قرار گرفته است، كارخانجات سازنده روشهاي اتوماتيكي را براي وارد كردن دزاژ مورد نيازجهت ابقائ ميزان دقيق باقيمانده كلر در آب استخر، ابداع كرده اند.

پایش کیفی آب استخرهای شنا و جکوزی و پیشنهاد اقدامات لازم :

با توجه به محبوبیت ورزش شنا و سلامت شناگران ، کنترل بهداشتی استخرهای شنا از اهمیت ویژه ای برخوردار است . ارسال کارشناس جهت نمونه برداری دوره ای و انتقال نمونه ها به آزمایشگاه جهت انجام آزمایش های شیمیایی و میکروبی و بیولوژی طبق استاندارد 11203 سازمان ملی استاندارد و تنظیم گزارش های تخصصی در مورد وضعیت آب استخر و ارائه راهکارهای علاج بخشی ( در صورت نیاز ) در جهت رفع مشکلات احتمالی از جمله خدمات شرکت آزمون سلامت آسا در زمینه پایش و کنترل بهداشتی آب استخرهای شنا می باشد .

شرايط مطلوب آب استخر ،بهداشت استخر:

بعضي از پارامترهاي شيميايي، فيزيكي و بيولوژيكي كه در كيفيت آب استخرهای شنا مورد توجه مي‌باشند عبارتند از :

.1PH آب استخر : PH درجه اسيدي و بازي آب را نشان مي‌دهد. PH مناسب آب استخرهاي شنا بين 8-2/7 توصيه شده است. خورندگي سطوح، ايجاد لك، تحريك و سوزش چشم و پوست شناگران از اثرات PH پايين و رسوب‌گذاري، كاهش كارايي كلر براي گندزدايي، كدر شدن آب استخر (حالت ابري)، تحريك و سوزش چشم و پوست از اثرات PH بالا در آب استخرهاي شناست.

.2دمای آب استخر: در استخرهاي سرپوشيده، كنترل دماي آب استخر و محيط آن (هواي استخر) داراي اهميت است. توصيه مي‌شود دماي هواي استخر حدود 3 درجه سانتيگراد گرمتر از دماي آب استخر باشد. دماي پيشنهاد شده برای آب استخر براي استفاده عموم 27، درجه مطلوب 24-23 و در وضعيت ايده آل 28-26 درجه سانتيگراد مي‌باشد.
دما نبايد بيشتر از 29 درجه باشد چرا كه شنا كردن در آبهاي بالاي 30 درجه ممكن است موجب وقفه تنفسي در فرد گردد.
3. شفافيت آب استخر: شفافيت از مهمترين ويژگيهاي ظاهري آب استخرهاي شنا مي‌باشد و از جنبه‌هاي زير حائز اهميت است:
- عدم وجود ذرات معلق و كلوئيدي در آب استخر كه مانع تماس مستقيم و مناسب عامل گندزدا با ميكروارگانيسم‌ها مي‌شود.

- افراد قادر خواهند بود عمق آب استخر را تخمين بزنند و از وجود خطرات احتمالي به آساني مطلع شوند و مي‌توانند با اطمينان خاطر در آب استخر شنا نموده و شيرجه بزنند.

- ايجاد شرايط دلپذير، خوشايند و مطلوب در آب استخر به همراه جنبه‌هاي زيبا شناختي براي استفاده‌كنندگان.
شفافيت آب استخر بايد به حدي باشد كه يك صفحه سياه و سفيد به قطر 15 سانتيمتر، در عميق‌ترين نقطه استخر به راحتي ديده شود.

.4 مشخصه هاي ميكروبي در استخر: كيفيت ميكروبي آب استخرهاي شنا مهمترين عامل در استفاده سالم از استخر مي‌باشد. اكثر ميكروارگانيسم‌هايي كه در آب استخر يافت مي‌شوند، خطرناك نيستند.به علاوه در فرآيند گندزدايي و تصفيه، تمامي ميكروارگانيسم‌ها كه شامل باكتريها، ويروسها، جلبكها و قارچ‌ها مي‌باشند نابود مي‌شوند.مسئله عمده، آلودگي ثانويه ناشي از تماس ترشحات دهان، بيني، پوست و دفع ادرار مي‌باشد.بطور خلاصه آب موجود در استخرهای شنا از نظر میکروبی باید خصوصیات ذیل را داشته باشد:

حداکثر مجاز طبق استاندارد	واحد	لیست آزمایشات
کمتر از 200	/ml	شمارش کلیه میکروب های هوازی در 22 درجه سانتی گراد
کمتر از 200	/ml	شمارش کلیه میکروب های هوازی در 36 درجه سانتی گراد
Negative	/100ml	شمارش کلیفرم های مدفوعی
کمتر از 100	/100ml	شمارش کلیه استرپتوکوک های مدفوعی به روش فیلتراسیون
کمتر از 50	/100ml	شمارش استافیلوکوکوس اورئوس به روش فیلتراسیون
Negative	/100ml	جستجوی سودوموناس به روش فیلتراسیون

براي گندزدايي آب استخرهاي شنا روشهاي متعددي مانند استفاده از كلر، برم، يد، سيانورات‌هاي كلره و لامپ‌هاي اشعه ماوراء بنفش استفاده مي‌شود.

در حال حاضر كلر گزينه انتخابي براي گندزدايي آب استخرهاست. بخشي از كلر اضافه شده صرف اكسيداسيون مواد آلي و معدني موجود در آب استخر شده و مابقي صرف گندزدايي آب استخر مي‌شود. جهت اطمينان از گندزدايي آلودگي‌هاي ثانويه همواره بايد مقداري كلر آزاد باقيمانده در آب وجود داشته باشد. توصيه مي‌شود ميزان كلر آزاد باقيمانده حداقل 6/0 ميلي گرم در ليتر باشد.

اين ميزان كلر در PH بين 6/7-2/7 باعث ايجاد نتايج باكتريولوژيكي رضايت بخش خواهد شد. اما عملاً بين 3-1 ميلي گرم در ليتر كلر آزاد باقيمانده مورد نياز است. چرا كه افزايش آلودگي‌هاي احتمالي به همراه نوسانات PH كه كارايي كلر را محدود مي‌كند، نياز به كلر بيشتر را ضروري مي‌نمايد.

تحريك و سوزش چشم ممكن است بر اثر شنا در آب با PH كمتر از 4/7 همراه با حضور كلر تركيبي باقيمانده (كلرآمين) اتفاق افتد.
آب حوضچه پاشويه بايد حداقل حاوي 15 ميلي گرم در ليتر كلر باشد. تماس كوتاه مدت پا با آب حوضچه اطمينان كافي جهت گندزدايي ايجاد نخواهد كرد. كلر علاوه بر غلظت، نياز به زمان كافي براي اثرگذاري دارد. اگر چه غلظت بالاي كلر در حوضچه نياز به زمان را محدود كرده است اما يك مكث چند ثانيه‌اي در حوضچه ضروري به نظر مي‌رسد.

پرهيز از شنا در مواقع ابتلا به بيماريهاي عفوني و مسري (پوستي، گوارشي و تنفسي) كمترين انتظاري است كه از افراد مراجعه كننده به استخرهاي شناي عمومي وجود دارد چرا كه امكان سرايت بيماري به ديگر استفاده‌كنندگان وجود خواهد داشت.

 

 

 

۲- هيپوكلريت زنها

دستگاههاي هيپوكلريت زني عموماً يك نوع پمپ دياگفرامي يا پيستوني كوچك مي باشند كه به راحتي نگهداري وبه سادگي تنظيم مي شوند. مقدار محلول را مي توان باجابجايي دياگفرام يا پيستون تنظيم نموده و و بدين ترتيب دزاژ دقيقي را به داخل آب استخر تزريق كرد. محلول هيپوكلريت را مي توان در استخرهايي كه روزانه به يك پاوند كلر نياز دارند، به گونه اي اقتصادي مورد استفاده قرار داد.گرچه از دستگاههاي هيپوكلريت زني براي ظرفيت هاي بيشتر نيز مي توان استفاده كرد، اما معمولاً توصيه مي گرددكه ظرفيتهاي زياد از گاز كلرزنها استفاده نمود. بيشتر محلولهاي مورد استفاده در چنين تأسيساتي تقريباً ۱% هستند، بنابراين براي حصول دزاژ بهتر مي توان به راحتي درصد مذكور را افزايش داد. اين دستگاهها را مي توان در هر جايي نصب كرده وبه ساير تجهيزات مرتبط نمود، اما در مورد فاصله افقي بين آنها بايد دقت نمود چرا كه هر چه اين فاصله بيشتر باشد افت فشار افزونتر خواهد شد.

۳– كلر مايع

چنانچه گاز كلر در داخل سيلندرهاي آهني سنگين تحت فشار قرار گيرد تبديل به مايع مي شود. معلوم شده است كه براي استخرهايي كه به بيش از يك پاوند در روز كلر نياز دارند، اين سيلندرها اقتصادي ترين شيوه تهيه كلر مي باشند. اما با وجودي كه خود سيلندرها هيچ خطري ندارند، نمي توان از خطرات كلر در حالت گازي چشم پوشيد.

مطابق قوانين، لازم است در جايي كه قرار است از سيلندرهاي كلر استفاده شود، يك اتاق مجزاي كاملاً گازبندي شده براي تجهيزات كلرزني پيش بيني شود. اين اتاق بايد به نحو مناسبي تحويه شود تا گاز كلر نشت كرده در اثر شكستن سيلندر و يا انفجار، به خارج دفع گردد. همچنين بايد در جايي بيرون از اتاق، ماسكهاي گاز در دسترس باشند. علاوه بر اين جهت كاستن از خطرات احتمالي، بايد در اتاق از كليدهاي برق و لامپهاي ضدانفجار استفاده نمود. به لحاظ بالا بودن قابليت انحلال كلر در آب، اغلب توصيه مي شود كه بر فراز سيلندرها يك آبپاش اضطراري نصب گردد. اين آبپاش بايد داراي شيري در بيرون اتاق مذكور باشد تا در زمان نشت گاز كلر بتوان با بارش آب، گاز را جذب و به سيستم فاضلاب دفع نمود.

۴- كلر ـ آمونياك

به لحاظ شرايط متغير عملياتي، ممكن است استفاده تنها از كلر براي ابقاء ميزان مطلوب باقيمانده در داخل آب استخر، كافي نباشد. به عنوان مثال، يك نوسان سريع در بار ايتحمامي استخر نگهداري يك ميزان مطلوب باقيمانده كلر در داخل آب را دشوار مي سازد. از موجب طرفي چنانچه باقيمانده كلر تحت از ميزان ppm 6/0 تجاوز نمايد تحريك چشم مي شود ممكن است كه همان ppm 6/0 نيز با هجوم ناگهاني شناگران به داخل آب، سريعاً زايل شود. جهت تثبيت ميزان باقيمانده كلر تحت بار استحمامي متغير، افزودن محلول آمونياك به آب قبل از اضافه نمودن كلر، ممكن است نتيجه مطلوبي داشته باشد. از تركيب يون كلرـ آمونياك، يون كلرامين تشكيل مي شود كه يك ضدعفوني كننده مؤثر بوده و از پايداري بيشتري برخوردار است. آمونياك زني و آزمايش مربوطه به همان شيوه كلرزني صورت مي گيرد، اما در آزمايش ميزان باقي مانده مطلوب، بايد دقت نمود. آمونياك زياده از حد، مي تواند در اثر كنشهاي بيولوژيك، با اكسيژن تركيب شده و به نيترات تبديل شود كه به طور جدي صحت آزمايش اورتوتوليدين را تحت تأثير قرار مي دهد. كلر و كلرامين همچنين موجب فساد و تجزيه جلبكها مي شوند و از اين رو شمار دفعات تميز كردن ضروري كف استخر از جلبكها را كاهش مي دهند. حال بياييد به عنوان مثال، مقدار كلر مورد نياز استخري با گنجايش ۱۲۰۳۷۵ گالن و سه بار گردش كامل آب در شبانه روز را تعيين نماييم.

آزمايشات:

 

آب استخر بايد جهت تعيين ميزان كلر باقيمانده، از طريق آزمايش اورتوتوليدين و به منظور بررسي تغييرات مقدار كلر باقيمانده توسط يك دستگاه سنجش كه مقدار استاندارد كلر باقي مانده را با استاندارد مقايسه مي كند، مرتباً تحت آزمايش قرار گيرد. آزمايشي كه براي تعيين ميزان كلر، كلرامين و باريم باقيمانده در آب صورت مي گيرد يك آزمايش كلرومتريك استاندارد با استفاده از اورتوولين است. براي نيتراتها و همچنين عناصر تركيبي كه ممكن است در آب استخر موجود باشند نيز بايد حدود مجازي را منظور نمود.

۵- بروم

اين ماده به عنوان ضد عفوني كننده با موفقيت مورد استفاده قرار گرفته و داراي همان كيفيت كلر است. بروم، حتي به صورت مايع، از خاصيت خورندگي بالايي برخوردار بوده و گازهاي سنگيني آزاد مي كند كه كنترل آن ا دشوار مي سازد. برم زني از طريق تزريق محلول به خط گردش آب استخر و به صورت جوشان در آب استخر، انجام مي گيرد. با توجه به اين واقعيت كه در بسياري از استخرها از بروم استفاده نمي شود، كارخانجات سازنده هيچ نوع دستگاه برم زني اتوماتيك را نمي سازند. اين امر ايجاب مي كند كه جهت تهيه محلول بروم براي تزريق به خط گردش آب، از وسايل موقتي استفاده شود.

۶– اوزن

اوزن گران ترين ماده براي گند زدايي استخر اوزن است . اگر سيستم گندزدايي را به يك دستگاه رطوبت زدايي مجهز نموده و هوا را دوباره به جريان بياندازيم ، هزينه زياد اوليه را به سرعت مي توان بازيابي نمود. با وجودي كه اوزن ماده مسموم كننده اي قويتر از كلر است ، به نظر مي رسد كه اشكالات دستگاه تنفسي و سوزش چشم ناشي از به كار گيري كلر ، در مورد اوزن كمتر باشد . شايد به اين دليل است كه به علت خطرناك تر بودن آن ،احتياط هاي بيشتري در گزينه و نصب دستگاه ها به عمل آمده است .

استفاده از برومين و بيوسيد نيز براي گندزدايي متداول است. در اين روش براي نگهداشتن PH سيستم ( كه در اثر بكارگيري كلرين افزايش مي يابد) بين ۲/۷ و۸ ، از كربنات كلسيم استفاده مي شود.اوزن براي اين كه مؤثر باشد بايد به نحو صحيحي مورد استفاده قرار گيرد و جهت حصول يك تصفيه كامل آب، بايد به مقدار كافي مصرف شود. يك مولكول اوزن به جاي دو اتم، از سه اتم اكسيژن تشكيل شده كه اين سبب ناپايداري شديد آن مي باشد. اين مولكول از طريق اكسيد كردن باكتريها به سمت ثبات ميل مي كند. اگر اكسيژن در داخل يك ظرف مخصوص مولد حرارت و در معرض هواي آزاد تحت شارژ الكتريكي قرار گيرد، ازن ناپايدار حاصل مي شود. هواي آزاد ابتدا بايد از بخار آب عاري گردد. چرا كه بخار آب با نيتروژن ضمن شارژ الكتريكي واكنش شيميايي صورت داده و توليد اسيد مي نمايد.پس از تهيه اوزن، آن را بصورت محلول در آورده و به داخل آب استخر تزريق مي كنند. ازن به دليل ناپايداري زياد، يك ميكروب كش بسيار مؤثر بوده و نگهداري يك باقيمانده ثابت از آن در داخل آب استخر، به هر شكل غير ممكن است. ازن هيچ بوي بدي نداشته و تحريك كنندگي آن نيز حداقل است.

 

۷– پرتو ماوراء بنفش

استفاده از پرتو ماوراء بنفش به عنوان ضدعفوني كننده، مستلزم ساخت يك اتاقك مخصوص است كه آب تصفيه شده از آنجا به داخل استخر وارد شود. اين اتاقك در مسير لامپهاي ماوراء بنفش كه پرتوهاي مورد نياز براي ضد عفوني را ساطع مي كنند، قرار دارد. خواص ضد عفوني كننده اين پرتو در آب باقي نمي ماند و از اين رو تأثير آن محدود به اتاقك مذكور است. چنانچه آب گل آلود باشد، از شدت تأثير پرتو ماوراء بنفش كاسته شده و لذا خاصيت ضد عفوني كنندگي آن كاهش مي يابد. لامپهاي ماوراء بنفش گران بوده و به مراقبت زيادي نياز دارند بدون اين كه نسبت به كار و هزينه صرف شده، باقيمانده اي در آب بر جاي گذارند

کلر زنی آب استخر :

همانند آب اشامیدنی ، مهمترین و پرمصرف ترین ماده ی شیمیایی در گندزدایی آب استخرهای شنا ، کلر و مشتقات آن است . اما بر خلاف آب آشامیدنی که تنها تعداد معدودی از مشتقات کلر مجوز استفاده در گندزدایی را دارند ، از شمار بیش تری از ترکیبات کلردار در گندزدایی آب استخرهای شنا استفاده می شود . علاوه بر گاز کلر با خلوص بیش از 98 درصد ، هیپوکلریت سدیم ( آب ژاول ) و هیپوکلریت پتاسیم ( آب لابارک ) با خلوص 15-10 درصد ، هیپوکلریت لیتیم با خلوص 35 درصد و هیپوکلریت کلسیم (پرکلرین ) با خلوص 70-60 دصد که از مواد شیمیایی رایج در گندزدایی آب هستند ، از سه ترکیب کلردار دیگر نیز در گندزدایی استخرهای شنا استفاده می شود . 

کلر تثبیت شده : ترکیبی از کلر است که دارای اسید سیانوریک می باشد . این ماده ، کلر را در مقابل اشعه ی فرابنفش حفظ کرده و سبب دوام آن در استخر می شود .

سدیم دی کلر: این ترکیب کلر تثبیت شده با خلوص 63/62 درصد را داراست . از نظرظاهری به شکل گرانول سفید رنگی است که به سرعت در آب حل می شود .

تری کلر : این ترکیب با خلوص 89/90 درصد ، به صورت قرص ، گرانول و کلوخه موجود است . سرعت انحلال آن در آب کم و PH محلول آن حدود 3-2/8 است .

در حوضچه های درمانی و جکوزی ها به دلیل دمای بالای آب و اختلاط زیاد آن ، حفظ کلر باقمانده به دشواری ممکن است . در این اماکن شیوع بیماری های ناشی از باکتری های سودوموناس و لژیونلاپنومورفیلا مشاهده شده است . نگه داشت کلر باقی مانده در استخر شنا به مقدار 3-2 میلی گرم بر لیتر و در جکوزی ها 5-3 میلی گرم بر لیتر برای مقابله با این باکتری ها توصیه شده است . غلظت های بالای مواد آلی و نیتروژن آب نیز ضمن خنثی ساختن کلر باقی مانده ، زمینه رشد این باکتری ها را فراهم می آورد . بازچرخانی ، صاف سازی و کلرزنی آب با دز 3 میلی گرم بر لیتر سبب انهدام باکتری های سودوموناس و لژیونلا می شود .

لازم است در حوضچه های درمانی هفته ای یکبار آب تعویض شود و زمانی که آب کدر شده باشد ، نیاز به سوپرکلر نیاسیون آن است .باید توجه داشت که کدورت آب می تواند ناشی از تبخیر زیاد و یا افزایش محتوی جامدات محلول آن نیز باشد . در این حالت لازم است آب جدید برای رقیق سازی به حوض افزوده شود .

بر اساس استانداردهای ملی و بین المللی ، غلظت مطلوب کلر آزاد در آب استخر در محدوده ی 3-1 میلی گرم بر لیتر و در حوضچه ی پاشویه در محدوده ی 0.6 -0.2 درصد وزنی ( 6000-3000 میلی گرم برلیتر) است . شناگران باید پای خود را به مدت 15 ثانیه در حوضچه ی پاشویه نگه دارند . برای تهیه محلول های با درصد وزنی کلر از رابطه زیر استفاده می شود :

X= A*V*1000/B

در این رابطه X مقدار پرکلرین لازم بر حسب گرم ، A درصد محلول مورد نیاز ، B درصد خلوص پرکلرین مورد استفاده و V حجم محلول مورد نیاز بر حسب لیتر میباشد .

باید توجه داشت که بر اثر تابش خورشید ، تلاطم و واکنش آن با ادرار و عرق بدن ، از مقدار کلر آزاد کاسته و بر غلظت کلر ترکیبی آب افزوده می شود . برخلاف آب شرب ، وجود کلر آمین ها در آب استخر به دلیل تحریک چشم ( سوزش ) و بوی نامطبوع ، نه تنها مناسب نیستند بلکه نشانه ی زوال کیفیت آب استخر نیز به شمار می روند .احساس بی نامطبوع از آب استخر ، نشانه ی انهدام کلر آزاد باقی مانده و تشکیل کلر آمین ها است . گاز کلر نه منفجر شونده است و نه قابل اشتعال ، ولی سمی است و تنفس آن بسیار خطرناک است .

مهمترین اهداف کلریناسیون عبارتست از :

1- گندزدایی

2- حذف مواد آلی ازت دار از جمله آمونیاک

3- کنترل مزه و بوی آب

4- حذف هیدروژن سولفید

5- حذف آهن و منگنز

6- حذف رنگ آب

7- کنترل لجن و جلبک

8- کنترل باکتری های کاهش دهنده ی آهن ، منگنز و سولفات

9- به عنوان مادهی منعقدکننده جهت ته نشینی ذرات معلق

به طور مثال برای استخری با حجم کل 1000 متر مکعب و ابعاد 33 متر ، عرض 16 و عمق متوسط 1/9 متر مقدار کلر لازم حدود 5 کیلو گرم می باشد . این مقدار توصیه شده برای پودرهای هیپوکلریت 70% که در بیشتر استخرها از آن استفاده می شود ، درنظر گرفته شده است .

شوک کلر یا کلر زنی در حد اشباع :

یکی از روش های نگهداری دوره ای از آب استخر به شمار می آید . در این فرآیند مقدار کلر باقی مانده موجود در آب را به 4-2 برابر  مقدار اول آن افزایش می دهند .

شوک دادن به آب استخر عبارت است از :

افزودن ناگهانی مقدار زیادی کلر به آب استخر که برای از بین بردن باکتری ها ، جلبک ها ، ترکیبات حاوی نیتروژن و آمونیاک انجام می گردد .پس از شوک دادن به آب استخر تا زمانی که غلظت کلر به زیر 10ppm برسد، شناگران نباید وارد آب بشوند .

برخی متخصصان دوره زمانی مناسب انجام این کار را بصورت ماهیانه و برخی هر سه ماه یکبار توصیه می کنند . اما به عنوان یک توصیه کلی ، کلر زنی بیش از حد تنها باید در مواقعی انجام شود که مقدار آمونیاک یا اجزای خارجی موجود در آب بیش از حد معمول باشد ، یااینکه آب استخر بیش از حد معمول کثیف و مملو از جلبک یا خزه باشد .

میزان دوز شوک در آب استخرها در محدوده ی 15-10 ppm می باشد . 

چند تذکر درباره کلر زنی در حد اشباع:

- ایجاد شوک در استخر باید در مواقعی انجام شود که شناگران در استخر حضور نداشته نباشند .

- ایجاد شوک در استخر باید در هنگامی انجام گیرد که PH آب استخر در محدوده ی 7.8-7.6 باشد .

- برای کاهش مقدار کلر موجود در آب به اندازه ی 1ppm ، به ازای هر 10.000 لیتر آب میبایست 10 گرم تیوسولفات آمونیوم به آب استخر افزود .

 

میزان استاندارد کلر در آب استخر :

میزان استاندارد کلر در آب استخر چگونه باید باشد؟ ماده اي كه به گونه اي متداول براي گندزدايي به كار ميرود كلرين  (Cl2) است. كارآيي گاز كلر براي كلرزني به علت اثرات ذرات اين فرآورده است كه پس از افزودن مقدار معيني از آن به آب ميكرو ارگانيسم هاي مضر را نابود ميسازد. كلر زني عمدتاً به دو منظور انجام مي شود :

• گندزدايي آب كه منجر به كشتن باكتريها و ميكروارگانيزم هاي مضر آن مي شود.
• اكسيداسيون آب كه منجر به تخريب و از بين بردن جلبكها، چربي هاي بدن، گرد و غبارها و ديگر موادي مي شود كه عامل اصلي تغيير رنگ، بو و مزه آب هستند.

برای تعیین میزان استاندارد کلر در آب استخر ، از آنجايي كه كلر از يك سو داراي خطراتي براي چشمها و دستگاه تنفسي ميباشد و از سوي ديگر با اجزاسازهاي استخر و ديگر تجهيزات آن تركيب شده به آن صدمه و آسيب ميرساند و همچنين داراي بو و مزه نامطبوعي است، بايد با كمال دقت مورد استفاده قرارگيرد.

يادآوري میزان استاندارد کلر در آب استخر :

با توجه به اثرات سويي كه گاز كلر بر سيستم تنفسي شناگران بويژه شناگران خردسال دارد، در استخرهاي سرپوشيده بايد از تجهيزات مناسب تهويه به منظور تخليه هواي داخل سالن كه حاوي مقادير زيادي گاز كلر متصاعد شده از آب استخر مي باشد، استفاده شود.

علاوه بر گاز كلر، مشتقات كلر نيز در گندزدايي آب مورد استفاده قرار مي گيرند. اين مشتقات عبارتنداز:

هيپوكلريت سديم و هيپوكلريت كلسيم.

با توجه به اهميت گندزدايي آب عموماً توصيه مي شود به طور همزمان 2 واحد كلرزني در سيستم گندزدايي استخر تعبيه شود تا در صورت بروز اشكال و نياز به تعمير يك واحد، واحد ديگر وارد سيستم شود. مقدار كلرزني براي استخرهاي روباز نسبت به استخرهاي سرپوشيده، به علت متلاشي شدن كلر به وسيله نور آفتاب و جريان هواي آزاد، 5تا 10بار بيشتر است.

هشدار میزان استاندارد کلر در آب استخر :

 گازكلر نه منفجر شونده است و نه قابل اشتعال اما بسيار سمي است و تنفس مستقيم آن فوق العاده خطرناك است. اين گاز مانند اكسيژن مي تواند باعث احتراق برخي از اجسام شود.

استفاده از تركيبات كلردار با پايه اسيد سيانوريك ) و يا هر پايدار كننده ديگر كلر( ممنوع مي باشد. استخرهايي كه در آنها تركيبات سيانوري يافت شود و يا مشخص شود كه از اين تركيبات استفاده مي نمايند بايـد فـوراً پلمـپ شـده و تـا زماني كه اين تركيبات و اثرات آنها از محيط استخر زدوده نشود نبايد استخر مجدد راه اندازي شود. مشخصه فوق براي هر نوع استخر و براي هر كاربردي الزامي مي باشد.

گاز كلر :

هنگامي كه از گاز كلر فشرده كه شماتيكي از تجهيزات تزريق آن در شكل 15نشان داده شده است، براي ضدعفوني كردن آب استخر استفاده مي شود، موارد زير بايد رعايت گردد:
 

محل قرار گيري تجهيزات :

اتاق تزريق گاز كلر بايد در محل مناسبي با فاصله لازم از محوطه استخر مستقر گردد. محل اين اتاق بايد در جهت حركت باد يا هواي متحرك باشد (با اين فرض كه هواي متحرك به محوطه شناگران يا اتاق پرسنل منتقل نشود.) محل انبار گاز كلر و محل نگه داري تجهيزات تزريق كلر بايد مجزا از هم باشـد. ايـن اتـاق هـا بايد در همان طبقه و يا طبقه بالا باشد. قرار دادن گاز كلر و تجهيزات مربوطه در اتـاق هـاي زيـرين اسـتخر ممنوع مي باشد.حداقل فضاي لازم براي هر سيلندر گاز كلر 1.5متر مربع و حداقل ارتفـاع سـقف اتـاق نگـه داري سيلندرها 2.5متر است. در هر اتاق نگه داري سيلندر گاز كلر بايد حداقل 2ماسك مخصوص گاز كلـر وجود داشته باشد.

تهويه 

اتاق نگه داري گاز كلر بايد داراي يك هواكش تهويه به انضمام كانال انتقال هوا از كف اتاق باشد كه هـوا را به نقطه امني در خارج از محوطه تخليه نمايد. يك هواكش نيز بايد در نزديكي سقف تعبيه شـود. هـواكش تهويه بايد به ازاء هر يك دقيقه يكبار هواي اتاق را تعويض نمايد. همچنين بايد يك هواكش اضافي در محـل نگه داري سيلندر هاي گاز كلر كار گذاشته شود.
 

 كليد هواكش بايد در محلي خارج از محل نگه داري سيلندرهاي گاز كلر نيـز كارگذاشـته شـود تـا در موقـع بـروز حادثه بتوان هواي محل نگه داري سيلندرها را بدون ورود به محوطه آن تخليه نمود.

میزان استاندارد کلر در آب استخر