-
سیستم های تهویه مرکزی
تاریخ انتشار : یکشنبه، ۱۳ آبان ۱۳۹۷
پیشگامان تاسیسات : در مقایسه بین سیستم مرکزی وی آر اف و چیلر- فن کویل، معمولا سیستم وی آر اف دارای 20 درصد هزینه اولیه بالاتر نسبت به چیلر و فن کویل است . مصرف برق در وی آر اف نیز به مقدار جزیی از سیستم چیلر و فن کویل کمتر است.
از سوی دیگر با توجه به جدید بودن تکنولوژی وی آر اف و عدم تجربه کافی سرویس کاران در تعمیرات این سیستم ها، همچنین به دلیل تعدد و پراکندگی کندانسورها و گران بودن خدمات و قطعات یدکی، این سیستم ها هزینه نگهداری بالاتری ) نسبت به چیلر و فن کویل ( را در زمان بهره برداری به بهره بردار تحمیل خواهد کرد .
هزینه لوله کشی های شبکه وی آر اف نیز در حدود 40 درصد قیمت تجهیزات نصب شده می باشد که در هنگام انتخاب این سیستم ها باید جزو هزینه های اولیه لحاظ شود. اختصاص رایزرهای زیاد به لوله کشی های مسی از مقطع طبقات تا پشت بام یا طبقه همکف و نصب تعداد زیادی کندانسور در پشت بام یا محوطه هر مجتمع و بحث جانمایی این تعداد کندانسور از نقاط ضعف این سیستم است. البته مزیت وی آر اف در عدم مصرف آب قابل توجه بوده و از مزایای مهم این سیستم است.
چیلرها در دو نوع آب خنک و هوا خنک موجود هستند. چیلر آب خنک دارای برج خنک کن با پمپ و مدار گردش مربوط به خود بوده و علاوه بر نیاز شدید به نگهداری این بخش، نیازمند فضای قابل توجهی برای موتورخانه است. چیلر آب خنک بصورت تبخیری کار کرده و مصرف آب زیادی دارد که شاید بزرگترین امتیاز منفی این سیستم باشد. امروزه در کشورهای صنعتی که دارای طبیعت خشک می باشند به منظور صرفه جویی در مصرف آب، عموما چیلرهای آب خنک را از مدار خارج کرده و چیلرهای هوا خنک را جایگزین آن کرده اند. بدین ترتیب استفاده از چیلرهای هوا خنک در پروژه های داخلی نیز به سرعت در حال ربودن گوی سبقت از چیلرهای آب خنک است.
هزینه لوله کشی در سیستم چیلر و فن کویل حدود 20 درصد قیمت تجهیزات نصب شده است که اقتصادی تر از گزینه وی آر اف است. چیلر هوا خنک می تواند در محوطه یا پشت بام مجتمع نصب شده و مساحت مورد نیاز برای نصب چیلر به میزان قابل توجهی از مساحت مورد نیاز برای نصب کندانسورهای متعدد وی آر اف کمتر است. چیلر هوا خنک مصرف آب نداشته و فقط یک بار آب گیری می شود. همچنین تعمیر و نگهداری چیلر و فن کویل اقتصادی تر از سیستم وی آر اف مرکزی است.
بطور خلاصه می توان گفت:
1– در پروژه های بزرگ با زیربنای بیش از 4000 متر مربع بدون شک اقتصادی ترین سیستم تهویه مرکزی، سیستم چیلر و فن کویل است.
2– لوله کشی در سیستم چیلر و فن کویل از سیستم وی آر اف کم هزینه تر و در مقابل صدمات فیزیکی مقاوم تر است . این لوله کشی ها عمدتا از نوع پلیمری اجرا شده که تجارب خوبی از آن در پروژه های اجرا شده وجود دارد .
3– تجربه کافی در بهره برداری و راهبری سیستم های چیلر و فن کویل وجود داشته و به دلیل سادگی دارای هزینه های تعمیر و نگهداری پایین تری نسبت به سیستم های وی آر اف مرکزی می باشند .
-4 طول عمر سیستم های وی آر اف حدود 15 سال و طول عمر چیلر و فن کویل 25 سال است.
ابهام عمده در سیستم های تهویه مرکزی ، امکان جداسازی و تعیین مصارف انرژی واحدهای مستقل است . در این خصوص سیستم های وی آر اف نوعا قابلیت تفکیک مصارف برق را داشته و می توان با خرید و نصب تجهیزات جانبی این قابلیت را نیز به سیستم افزود . سیستم های چیلر و فن کویل نیز با استفاده از کنتورهای انرژی این قابلیت را تامین می کند .
اقتصادنکته با اهمیت در انتخاب سیستم های تهویه مطبوع موضوعی است که مجریان و کار فرمایان محترم کمتر به آن توجه می کنند. موضوع این است که در مقایسه و انتخاب اقتصادی یک سیستم تهویه مطبوع باید کل هزینه خرید و نصب تجهیزات به علاوه هزینه های بهره برداری شامل هزینه های سرویس و نگهداری و مصرف انرژی را در دوره بهره برداری مشخص و جمع کل هزینه را به طول عمر متوسط تجهیزات سیستم تهویه مطبوع تقسیم کرد.
این یعنی هزینه سالیانه یک سیستم تهویه مطبوع که مساوی است با :
هزینه یک سیستم تهویه مطبوع = طول عمر تجهیزات / )هزینه خرید و نصب تجهیزات + هزینه سرویس و نگهداری + هزینه مصرف انرژی
( بدین ترتیب ممکن است هزینه خرید و نصب یک سیستم تهویه مطبوع ارزان تر تمام شده ، ولی طول عمر تجهیزات آن سیستم یک دوم یا یک سوم سیستم به ظاهر گران تر باشد. مثلا طول عمر متوسط سیستم مرکزی چیلر و فن کویل تقریبا سه برابر انواع اسپلیت یونیت است. بدین ترتیب در طول دوره بهره برداری از سیستم مرکزی چیلر و فن کویل، اسپلیت یونیت های منصوبه باید سه بار خریداری ، نصب و جمع آوری شود. هزینه تخریب و جمع آوری تجهیزات قدیمی نیز موضوعی است که باید در آنالیز مقایسه ای ما در جمع هزینه های سیستم تهویه با عمر کوتاهتر منظور شود . در همین راستا هزینه های سرویس و نگهداری و هزینه مصرف انرزی و مقایسه این هزینه ها در انتخاب اقتصادی هر سیستم تهویه مطبوع عاملی تعیین کننده است.
در انتها نوع کاربری ساختمان و نوع معماری و ملاحضات مربوط به تامین برق پروژه نیز در انتخاب سیستم تهویه مطبوع از عوامل تعیین کننده است که می تواند در جای خود مورد بحث و بررسی کارشناسی قرار گیرد.